از قبرهای 1400 ساله تا یک روزه در نخستین قبرستان مسلمانان ایران

به گزارش وبلاگ دبیر فیزیک، مردم محلی آن را نخستین قبرستان مسلمانان ایران می دانند، اما سندی برای ادعایشان ندارند. شاید تنها سندشان تاریخِ حک شده روی سنگ قبرهاست، شاید هم نقل هایی که سینه به سینه به امروز رسیده اند؛ هر چند تاریخِ بعضی سنگ قبرها به سده های قبل برمی شود و بعضی حتی همین چند روز قبل در روستای سفید چاهِ گلوگاه، در ناحیه شرقی مازندران.

از قبرهای 1400 ساله تا یک روزه در نخستین قبرستان مسلمانان ایران

به گزارش وبلاگ دبیر فیزیک، به نظر می رسد دیگر تفاوتی در ویژگی های یک قبرستان قدیمی نباشد، چه قبرستان امامزاده عبدالله در شهر ری باشد، چه باغ توتی، یا قبرستان خالدنبی در گلستان، سنگ قبرها همان سنگ قبرهاست و در همه جا مردگان را دفن می نمایند، دیگر کار از قدمت و ویژگی هایی که یک قبرستان را از دیگر مکان های عمومی شهر جدا می نماید، گذشته است. یک جا را به آتش می کشند، قبرهای قبرستان دیگر را در طرح ساماندهی می شنمایند و سنگ ها را با مرمرهای صاف و یک دست عوض می نمایند و در قبرستان دیگر بدون هیچ توجهی و در هر نقطه خالی مرده دفن می نمایند، می خواهد همسایه اش 500 ساله باشد یا 100 ساله فرقی ندارد.

قبرستان سفیدچاه در روستایی به همین نام را می توان احتمالا از قدیمی ترین قبرستان های قدیمی و تاریخی مسلمانان در استان مازندران دانست که حالا مردم اش آن را نخستین قبرستان مسلمانان ایران هم می نامند، ادعایی که منطق تاریخی ندارد اما حتی آن ها معتقد بوده اند که اجساد دفن شده در این قبرستان، هرگز نمی پوسند و هیچ آسیبی به آنها وارد نمی گردد.

مردم منطقه شاید هم مسافرانی که به این قبرستان رفته اند، هر کدام صفت های ویژه ای برای این قبرستان به کار می برند، یکی آن را گورستانی می نامد که سنگ های آن حرف می زنند و دیگری آن را مکانی اسرار آمیز می خواند و حتی علت نامگذاری آن به قبرستان سفید را به دلیل آهک موجود در خاک این قبرستان می دانند که چون آهک بسیار بالایی دارد و رنگ خاک آن به سفیدی می زند، باعث می گردد تا در فاسد شدن اجساد دفن شده در این قبرستان، تاخیر باشد.

از دیگر ویژگی های این قبرستان را وجود سنگ قبرهای ایستاده در بخش تاریخی و قدیمی آن می دانند که هر کدام از این سنگ قبرها با توجه به قدمت، فرهنگ زمان و شغل و شخصیت فردی که در آن صندلی دفن شده با نقوشی خاص حکاکی و تزیین شده اند.

رامین نوری - فعال گردشگری و میراث فرهنگی -، که پنج شنبه - 12 تیر - از این قبرستان تاریخی دیدن نموده، در گفت وگو با وبلاگ دبیر فیزیک درباره شرایط این محوطه تاریخی می گوید: این قبرستان در کنار بقعه سه امامزاده ابراهیم، منصور و عبدالرحمن از دوره تیموری قرار گرفته است.

او به صحبت های بومی ها و محلی های منطقه اشاره می نماید که می گویند از گذشته بسیاری از مردم از نقاط مختلف برای دفن مردگان خود به این منطقه می آمدند تا مردگان خود را در این قبرستان دفن نمایند و ادامه می دهد: احتمالا در اوایل اسلام به دلیل مشکلاتی که در طبرستان وجود داشته، مردم تمایل داشته اند تا مردگان خود را در این منطقه دفن نمایند، با این وجود هیچ کدام از مردم نسبت به ادعایی که این قبرستان را نخستین قبرستان مسلمانان ایران می دانند، هیچ سندی ندارند.

وی با اشاره به استفاده از متریال های مختلف برای ساختِ سنگ قبر در هر نقطه از جهان بر اساس تاثیرات اقلیمی، بیان می نماید: در این منطقه بیشتر از سنگ استفاده شده و روی سنگ ها را حجاری نموده اند و بیشتر آن ها دارای طرح های اسلیمی، هندسی و نمادها هستند.

او با بیان این که در این قبرستان، قبرهای 100 ساله و قبرهای جدید حتی چند روز گذشته را در کنار یکدیگر قرار گرفته اند، ادامه می دهد: به نظر نمی رسد تا کنون طرحی برای ساماندهی این قبرستان تاریخی اجرایی شده باشد، بعضی از سنگ قبرها شکسته شده اند و حتی یکسری سنگ های بسیار عظیمِ صندوق مانند که شبیه به تابوت هستند، در اطراف امامزاده گذاشته شده اند.

نوری به نقش های حجاری شده روی سنگِ قبرها اشاره می نماید که از نقوش دایره ای تا آینه و کبوتر و گل و خورشید و طرح های سمبلیک روی سنگ قبرها حک شده اند و ادامه می دهد: این قبرستان وسعت زیادی دارد و شاید به همین دلیل هنوز در آن مردگان را دفن می نمایند، در حالی که به نظر می رسد احتیاج است تا برای نشان دادنِ دقیقِ موقعیت قبرهای تاریخی و قبرهای جدیدتر فاصله یا نشانه ای گذاشته گردد، در کنار یک سنگ قبری سنگ قبری دو طبقه قرار گرفته است که تاریخ دفن مردگان آن به سال هم نمی رسد.

از یک سو میراث فرهنگی قبرستان را سال 1381 در فهرست آثار ملی کشور ثبت نموده است، اما از سوی دیگر به نظر می رسد هنوز هیچ اقدامی برای ساماندهی این قبرستان و دست کم ایجاد یک فاصله یا مانعی برای دفنِ مردگان تازه درگذشته در بخش قدیمی قبرستان انجام نشده باشد، آن هم اگر اسناد بتوانند ثابت نمایند این قبرستان قطعا نخستین قبرستان مسلمانان ایران است. قبرستانی به درازای 1400 سال از زمانِ ورود اسلام به ایران.

منبع: خبرگزاری ایسنا

به "از قبرهای 1400 ساله تا یک روزه در نخستین قبرستان مسلمانان ایران" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "از قبرهای 1400 ساله تا یک روزه در نخستین قبرستان مسلمانان ایران"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید