عوامل مهم منفی نگری در جامعه ایران چیست؟ - وبلاگ دبیر فیزیک

به گزارش وبلاگ دبیر فیزیک، یک کارشناس مسائل روانشناسی و جامعه شناسی در روابط بین الملل و فعال مجازی قانع کردن افکار عمومی به شیوه مثبت را تحلیل و آنالیز نموده است.

به گزارش خبرگزاری وبلاگ دبیر فیزیک، علی نصری جامعه شناس در روابط بین الملل در کافه خبر وبلاگ دبیر فیزیک درباره قانع کردن افکارعمومی در پاسخ به این سوال که این روزها اما در کل به خاطر حجم اخبار نگران نماینده و وجود اخبار فیک ، افکار عمومی گاهی احساس می نماید که خبر درست را نمی تواند پیدا کند و به بیشتر به دنبال پذیرش اخبار منفی است. چه اتفاقی افتاده است؟ جامعه ایرانی منفی نگر شده است؟

نصری در اینباره دلایل منفی نگری در جامعه ایران را به سه بخش تقسیم نموده است؛ عوامل خارجی٬ داخلی و مسوولیت فردی.

در خصوص عوامل خارجی؛ ما در روابط بین الملل دو مفهوم داریم به اسم امنیتی سازی (Securitization) و انسایت زدایی (Dehumanization). یعنی عموماً کشورهایی که صاحب قدرت و نفوذ سیاسی و رسانه ای هستند٬ یک کشور و ملتی که با آن تقابل دارند را نشانه می گیرند و آن را به عنوان یک استثنا در جامعه بین الملل معرفی می نمایند؛ کشوری استثنایی که هم در داخل دچار ناهنجاری های غیرعادی است و هم در جامعه بین المللی رفتاری غیرمعقول و غیرعادی دارد و از این رو خطری برای صلح و ثبات دنیای محسوب می شود.

قدرت های خارجی به این دلیل این تصویر استثنایی را از آن کشور می سازند که برخوردهای استثنایی و غیرانسانی و خارج از عرف و قوانین بین المللی خود را با آن کشور و ملت در افکار عمومی جوامع خودشان٬ توجیه نمایند.

مثلاً زمانی که صدام حسین علیه ملت ایران سلاح شیمیایی استفاده می کرد، تمام رسانه های بزرگ دنیا در سکوت خبری کامل بسر می بردند، سیاستمداران غربی هیچ واکنشی نشان نمی دادند و نهادهای بین المللی، از جمله سازمان ملل، هیچ موضع قاطعی نمیگرفت. لازم نداشتند که موضع بگیرند،چون در افکار عمومی جوامع شان تصویری که از ایران وجود داشت این برخوردهای استثانی را توجیه می کرد. ملت ایران انسانیت زدایی شده بود و آنقدر ارزش نداشت که از حقوق و کرامت انسانی اش دفاع نمایند.

یا مثال دیگر همین برنامه هسته ای است. ژاپن در مدت کوتاهی بیش از نود نیروگاه هسته ای ساخت و هیچ کسی ایرادی نگرفت چون ساخت نیروگاه هسته ای بر خلاف قوانین بین المللی نیست. اما ایران سیزده یا چهارده سال است که اسیر یک نیروگاه هسته ای است.علیرغم اینکه ایران هم کاملاً به قوانین NPT و آژانس بین المللی اتمی پایبند بوده. پس چه چیزی توجیه می نماید که با ایران چنین رفتار استثنایی صورت بگیرد و مردم ایران سال ها تحت تحریم های فلج نماینده و سیاست فشار حداکثری قرار بگیرند؟ پاسخ همان تصویری است که در پروسهء امنیتی سازی و انسانیت زدایی از ایران ترسیم نموده اند.

یا مثال دیگر٬ مساله موشک ها؛ کشورهایی هستند که هیچ کس خبر ندارد که چه موشک هایی دارند یا چه سلاح های کشتار جمعی ساخته اند. گاهی می شنویم که مثلاً آمریکا نسل پنجم سلاح های هسته ای خودش را نیز فراوری نموده. سیاستمداران شان هم در سخنرانی های رسمی، گاهی از تریبون سازمان ملل،قدرت نظامی کشورشان را به رخ دیگران می کشند و کشور دیگری را به نابودی کامل تهدید می نمایند. یا در برابر دوربین های تلویزیون، کاتالوگ سلاح های جنگی شان را به ولیعهد یک حکومت مستبد و جنایتکار و ناقض حقوق بشر نشان می دهند و با او صدها میلیارد دلار قرارداد فروش اسلحه امضاء می نمایند. سلاح هایشان را به هر میزانی که می خواهند به هر منطقه ای از دنیا که بخواهند ارسال می نمایند. اما اگر ایران فقط بُرد موشک هایش را مثلاً از دو هزار کیلومتر به سه هزار کیلومتر ارتقا بدهد٬ گویا یک فاجعهء عظیمی در نظام هستی اتفاق افتاده و بلافاصله تمام کشور های غربی موضوع می گیرند و هشدار می دهند و صلح و ثبات دنیای را در خطر می خوانند.

دلیل این استاندارد دوگانه چیست؟

پاسخ باز هم همان تصویر استثنایی و سیاهی است که سالها به طور سیستماتیک از ایران و ایرانیان ساخته اند و در افکار عمومی دنیا تزریق نموده اند.

اما در 10 یا-15 سال اخیر یک اتفاق دیگری هم افتاده. همین روند امنیتی سازی و انسانیت زدایی که سابقاً مخاطبش عمدتاً افکار عمومی جوامع غربی بود٬ اینک به وسیله رسانه های فارسی زبان، که عمدتاً از دولت های خارجی بودجه های زیادی نیز دریافت می نمایند٬ به سمت خود جامعه ایران متمرکز شده.

رسانه های متعددی که اقشار مختلف جامعه ایران را نشانه می گیرند و نه تنها به وسیله محتوای مغرضانه و تحلیل های جهت دار مدام به همان تصویر استثنایی بودن ایران دامن می زنند که به مخاطب ایرانی را نیز آموزش می دهند که چگونه به اخبار مربوط به ایران واکنش نشان بدهد.

این تحلیل محتوا به چه صورت است ایا برای نظرتان مصداقی هم دارید؟|

بله. مثلاً رسانهء من و تو یک آیتمی دارد که خانواده های مختلف را نشان میدهد که هر یک روی مبلی در برابر تلویزیون نشسته اند و دارند به اخبار مربوط به ایران واکنش نشان می دهند. هر وقت که اخبار در خصوص نقاط قوت یا وحدت ملی ایران یا هر جنبه مثبت دیگری باشد٬ آنها با تمسخر و قهقهه و تحقیر واکنش نشان می دهند. و هرگاه اخبار منفی باشد سر تاسف تکان می دهند برای هموطنانی که مجبورند در ایران زندگی نمایند ابراز دلسوزی مینمایند٬ هر مسئله ای در ایران را به تمام ابعاد زندگی شهروندان ایرانی تعمیم می دهند و با مقایسه های مغلطه آمیز بین ایران و سایر کشورها، استثنایی بودن ایران را به مخاطب القا می نمایند.

ما بعضاً می بینیم که بخشی از جامعه ایران که سال ها تحت تاثیر این رسانه ها بوده٬ امروز به طور ناخودآگاه و اتوماتیک وار دقیقاً همین واکنش ها را به اخبار مثبت و منفی مربوط به کشورش نشان می دهد. یعنی هر خبر مثبت را تحقیر می نماید و هر خبر منفی را به تمام ابعاد زندگی فردی و اجتماعی خودش در ایران تعمیم می بخشد.

برای آزمایش این موضوع٬ به واکنش هایی که دوستان و آشنایانمان در حین شنیدن اخبار دارند٬ توجه کنیم.

آیا تاثیری هم داشته ؟ اگر داشته چه خلاءی در داخل ایران وجود داشته که افکار عمومی کشورمان به این روز افتاده است؟ مردم ایران یه جور خشم نفهفته نسبت به اخبار دارند. این خشم از کجا نشات گرفته است؟

حالا اینکه چرا این رسانه ها اینقدر تاثیر گذار بودند برمی شود به نکته دومی که میخواستم مطرح کنم. یعنی عوامل داخلی منفی نگری.

به نظرم یکی از عوامل مهم منفی نگری در جامعه ایران که زمینه سازی نفوذ رسانه های خارجی نیز بوده٬ این است که صدای بخش بزرگی از جامعه ایران در داخل کشور شنیده نمی شود؛ نه از تریبون های رسمی و نه از رسانهء ملی و نه از روزنامه ها و رسانه های جناحی. بخشی از جامعهء ایران احساس شنیده شدن ندارد.

انسان وقتی احساس می نماید که صدایش شنیده نم یشود و آنطور که می خواهد مجالی برای طرح مطالبات و نارضایتی ها و نقدها و دیدگاههایش ندارد٬ به تدریج دچار یک خشم مزمن می شود که رفته رفته به تمام ابعاد زندگی اش سرایت می نماید و به اشکال مختلف و مخرب خودش را بروز می دهد.

یعنی تمام احساساتی که می بایست در همان لحظه وقوع یک اتفاق بیان کند تا مشکلش را حل کند٬ روی هم انباشته میشود و از او یک شهروند همواره ناراضی و عصبانی و عاصی می سازد. شهروندی که به جای طرح بالغانهء مسائلش٬ به قهر با هرگونه مشارکت سیاسی/اجتماعی و لجبازی و شایعه سازی و پرخاشگری در شبکه های اجتماعی و پناه بردن به رسانه های خارجی رو می آورد.

مشروح این گفت و گو را اینجا بخوانید.

310311