میرزا رضی آذربایجانی؛ خوشنویس دربار قاجار - وبلاگ دبیر فیزیک

به گزارش وبلاگ دبیر فیزیک، میرزا رضی آذربایجانی، خوشنویس و مستوفی ایرانی قرن دوازدهم و سیزدهم هجری قمری است.

گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری وبلاگ دبیر فیزیک- بارها شنیده ایم که گذشته چراغ راه آینده است. این چراغ روشنگر مسیری است که به ساختن بنای تمدن ایرانی اسلامی می انجامد. چراغی که انوار روشنگرش حاصل کوشش صدها حکیم، هنرمند و فیلسوف مسلمان است که از قرن ها پیش خشت به خشت این بنای سترگ را روی هم گذاشته اند.

با شما مخاطب گرامی قراری گذاشته ایم تا هر روز به بهانه عددی که تقویم برای تاریخ آن روز به ما نشان می دهد، به زندگی یکی از مشاهیر و بزرگان تاریخ کهن ایران و اسلام مختصر اشاره ای کنیم تا بتوانیم پس از یک سال، با این انوار روشنگر چراغ تمدن و فرهنگ آشنا شویم. به این منظور هر روز صبح، بخشی از تاریخ کهن خود و افتخارات آن را مرور خواهیم کرد.

برای خوشه چینی از این خرمن دانش و فرهنگ، جلد اول کتاب تقویم تاریخ فرهنگ و تمدن اسلام و ایران تألیف دکتر علی اکبر ولایتی که به سال 1392 در انتشارات امیرکبیر به زیور طبع آراسته شده، بهره برده ایم.

میرزا رضی آذربایجانی، خوشنویس و مستوفی ایرانی قرن دوازدهم و سیزدهم هجری قمری است.

در تذکره اختر نام او را محمد رضی نوشته اند. بعد از وفات پدرش، در دولت کریم خان زند به سِمت استیفای خاصه رسید و به اقتضای فضل و دانش خود، مناصب و مقام های عالی یافت. پس از درگذشت کریم خان زند و خاتمه سلسله زندیه و شروع دوره قاجاریه، در دربار فتحعلی شاه قاجار (حکومت: 1211-1250ق) به کار مشغول شد و در شمار وزرای کبار دربار درآمد و خاقان مغفور او را به افتخار خنجر مرصع مفتخر ساخت.

خانواده میرزا رضی همه اهل فرهنگ و ادب بودند و در دستگاه سلطان مقام داشتند؛ از جمله میرزا رفیع و میرزا شفیع.

میرزا رضی خطوط نستعلیق و شکسته و نسخ را به نیکویی می نوشت و در شعر بنده تخلص می کرد. در نستعلیق نویسی مقامی بلند دارد و چنان خط را محکم می نوشت که مانند ندارد. از آثار به جا مانده از او یک نسخه دیوان فتحعلی شاه است که در کتابخانه کاخ موزه گلستان نگه داری می گردد. این اثر به قلم کتابت خوش نوشته شده و تاریخ آن سال 1295ق است.

میرزا رضی مردی کم حوصله و تندخو بوده و به شعر و شاعری کمتر رغبت داشته است. گاهی به امر شاه قصیده یا شعری به فارسی و ترکی و عربی می سرود. از تألیفات او می توان به زینة التواریخ که تاریخ مبسوطی است و به دستور فتحعلی شاه تدوین یافته، اشاره نمود.

در تاریخ وفاتش اختلاف است. در تهران درگذشت. پس از مرگ، جنازه او را به فرمان سلطان (فتحعلی شاه) به نجف بردند و در آنجا به خاک سپردند.

پسر او میرزا رضا وزیر وظایف، ملقب به محتشم الملک است. نوه میرزا رضی آذربایجانی که همنام وی نیز بود، نستعلیق را خوش می نوشت و در شکسته دستی قوی داشت. نام رضی و رضا در اجداد این خاندان مکرر است و نام خانوادگی اولاد و احفاد میرزا رضا وزیر وظایف، محتشم الملک و محتشمی است.

4104/